Geschiedenis
De strategische ligging van Menen op de grens met Frankrijk, nabij de Leie en op de handelsweg Brugge-Rijsel zorgde ervoor dat Menen een woelig verleden kende en meerdere keren bezet werd.
Tot voor 1566 was Menen een open stad. De godsdienstoorlogen vanaf 1566 hadden tot gevolg dat de eerste wachthuisjes en houten slagbomen opgesteld werden.
Een eerste vesting kwam er onder Baron de Montigny, tijdens de opstand van de Nederlanden tegen Spanje vanaf juli 1578. Vanaf juni 1664 werden de eerste vestingen gesloopt in overtuiging dat het oorlogsgeweld voorbij was.
Tijdens de Devolutieoorlog werd Menen in 1667 door de Fransen bezet. Vanaf 1678 werd Menen als onderdeel van de eerste gordel van het Pré-Carrésysteem door Vauban versterkt. Hierbij ging ook aandacht naar het optimaal gebruik van natuurlijke beekbeddingen en de Leievallei waarmee drie kunstmatige overstromingszones werden aangelegd die naderingspogingen extra bemoeilijkten. Lodewijk XV kwam aan de macht in 1744 en gaf bevel tot volledige ontmanteling van de stad en zijn vestingen.
Na heel wat belegeringen kwamen de Hollanders opnieuw aan de macht. Na het Congres van Wenen in 1815 werden in een aantal Zuid-Nederlandse steden nieuwe versterkingen aangebracht om een buffer te vormen tegen de Fransen. Menen was er één van. De huidige resterende vestingen zijn Hollandse vestingen. De eerste steen werd gelegd op 1 mei 1817. Men maakte gebruik van de funderingen van Vauban maar deed een aantal aanpassingen.
In de jaren ‘90 werden een aantal vestingmuren en kazematten gerestaureerd. Ook de komende jaren wordt bij de stadsontwikkeling met o.a. de Leiewerken extra aandacht gegeven aan het opwaarderen van de Meense vestingen.
Het meest recente voorbeeld van de opwaardering van de vestingen vind je in de Blekerijvesting op het eind van de afgesloten parking van AZ Delta. Daar werden een aantal kazematten volledig gerenoveerd. Tussen de kazematten door werd een wandeldoorgang gemaakt van de parking Blekerijvesting naar de Sluizenkaai.
Het wandelpad van de Blekerijvesting loopt over de oude vestingmuren van de hoofdwal, aan de zuidkant van de stad. Het linnen werd vroeger gebleekt in de vochtige weiden naast de Leie. Vandaar de naam.
Kazematten zijn bomvrije gewelfde ruimtes die deel uitmaken van de stadsversterkingen. Ze werden gebruikt voor militaire doeleinden zoals opslagplaats van munitie en levensmiddelen of als schuilplaats. De bovenste zijn allemaal gerestaureerd en dateren uit de Hollandse periode. De onderste werden ontworpen door Vauban. Het kanon bij de inkom is van het type die gebruikt werden door Lodewijk XIV.
Locatie: Oude Leielaan, ter hoogte van het zwembad
Open: op afspraak
Ook dit is een hoofdwal. Aan de buitenzijde kijk je uit over Park Ter Walle. Hier liep een gracht langs de muur. Door een poterne onder de vestingen stroomde het water de stad binnen. Bij oorlogsdreiging kon dit worden afgesloten met schotbalken. Dan kwam het buitengebied onder water te staan.
Op de vesting vind je het Achterkapelleke met Onze Lieve vrouw van de vesten. Dit werd opgericht door de zusters Benedictinessen die hier al drie eeuwen psychiatrische zorg geven.
Vanaf midden 19e eeuw werd het grootste deel van de vestingen gesloopt gezien ze geen militair nut meer hadden. Alleen hier en aan de zuidkant, langs de Leie, gebeurde dat niet. Van 1990 tot 1996 werd 600 meter vestingmuur gerestaureerd. De loodrechte muren zijn bijna 6 meter hoog en zitten vol schietgaten. De restauratie kaderde in een sociaal tewerkstellingsproject.
